अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग नजिकिएका इलन मस्कको टेस्ला कम्पनीको सेयर भाउ घट्छ भनेर आँकलन गरेर सर्ट-सेलिङ गर्ने कम्पनीले १६ अर्ब २० करोड डलरभन्दा धेरै नाफा कमाएका छन्।
ट्रम्पको उग्र समर्थन गरिरहेका मस्कको कम्पनी टेस्लाको सेयर भाउ ट्रम्पले चुनाव जितेपछि बढ्न थालेको थियो। यसरी डिसेम्बर १७ मा टेस्लाको सेयर भाउ उच्च विन्दुमा पुगेको बेला टेस्लाको सेयर त्यसपछि घट्छ भनेर केही सर्ट-सेलिङ गर्ने कम्पनीले अनुमान गरेका थिए।
त्यसयता टेस्लाको सेयर भाउ आधा घटेको छ भने कम्पनीको सम्पत्ति सात खर्ब डलरभन्दा धेरै घटेको छ। त्यसै कारणले सर्ट-सेलिङ गर्ने कम्पनीले १६ अर्ब २० करोड डलरभन्दा धेरै कमाएका छन् भनेर फाइनान्सियल टाइम्सले लेखेको छ।
सर्ट-सेलरले उच्च मूल्य भएका कम्पनीका सेयर सापटी लिएर बेच्छ र ती सेयरको भाउ घटेपछि फेरि किनेर फिर्ता गर्छ। सापटी लिएको र फिर्ता गरेको बेलाको सेयर मूल्यमा रहेको भिन्नता उसको नाफा हुन्छ। कम्पनीले ठगी वा अरू कुनै गैरकानूनी कार्य गरेको छ भने आफैले अनुसन्धान गरेर सार्वजनिक समेत गर्छ। त्यसरी सार्वजनिक गरेपछि सो कम्पनीको सेयरको मूल्य घट्ने भएकाले सर्ट-सेलरलाई फाइदा हुन्छ।
विगतमा टेस्लाको सेयर बढेको बेलामा घट्छ भनेर सर्ट-सेलिङ गर्ने धेरै कम्पनीले नोक्सानी बेहोरेका छन्। मस्क आफैले पनि टेस्लाको सेयर घट्छ भनेर सर्ट-सेलिङ गर्नेलाई उडाउने गर्थे। गत वर्ष पनि टेस्लाले स्वचालित गाडी बनाउन थालेपछि टेस्लाको सेयर सर्ट-सेलिङ गर्नेको नामोनिशान मेटिनेछ भनेर मस्कले भनेका थिए।
तर यसपटक भने ट्रम्पले सत्ता सम्हालेपछि टेस्लाको सेयर भाउ घट्छ भनेर सर्ट-सेलिङ गर्ने कम्पनीले नाफा कमाएका हुन्।
मस्कको टेस्ला कम्पनीलाई आर्थिक नोक्सानी हुन थालेको छ। अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग नजिकिएर राजनीतिमा होमिएका मस्कलाई उनको राजनीतिक सहभागिताकै कारण नोक्सानी हुन थालेको हो।
विश्वभरि टेस्लाको बिक्री घट्न थालेपछि कम्पनीको सेयर भाउ मार्च १० मा एकैदिन १५ प्रतिशतले घटेको थियो। यो सन् २०२० सेप्टेम्बरपछि एकैदिनमा भएको सबभन्दा ठूलो गिरावट हो। त्यसपछि पनि यसको सेयर भाउ घटिरहेकै छ। टेस्लाको सेयर सन् २०२५ मा मात्रै ४५ प्रतिशतभन्दा बढीले कम भएको छ।
जनवरीपछि मस्कको व्यक्तिगत सम्पत्ति पनि एक खर्ब ३० अर्ब डलरभन्दा बढीले घटेको छ।
यसरी लगातार नोक्सान बेहोरेपछि टेस्लाले ट्रम्पको भन्सार–युद्धका कारण आफू लगायत अरू अमेरिकी निर्यात कम्पनीहरू 'प्रतिशोधात्मक भन्सार' को निशाना र जोखिममा पर्ने भन्दै सरकारलाई पत्र लेखेर चेतावनी नै दिएको छ।
गत नोभेम्बरमा ट्रम्पले चुनाव जितेपछि टेस्लाको सेयर र मस्कको व्यक्तिगत सम्पत्ति दुवै ह्वात्तै बढेको थियो। ट्रम्पले कार्यभार सम्हालेपछि मस्कले अमेरिकाको संघीय सरकारको शासकीय संरचनामा धावा बोलेका छन्।
चुनाव नजितेको र संसदीय सुनुवाइ समेत सामना नगरेका मस्कले संघीय सरकारको गतिविधि नै डामाडोल हुने गरी काम गरेपछि अमेरिकी जनता अहिले रिसाएका छन्। विपक्षी डेमोक्र्याटिक नेता-कार्यकर्ता मात्रै नभएर रिपब्लिकन नेताहरू समेत खुसी नभएको भनिन्छ। अमेरिकामा उदारवादीहरूले त टेस्लाविरूद्ध अभियान नै चलाएका छन्।
टेस्लाको व्यापार उकास्न ट्रम्पले गत साता ह्वाइट हाउसमा मस्कको उपस्थितिमै आयोजित एक कार्यक्रममा रातो 'एस मोडल' टेस्ला किनेर विज्ञापन गरेका थिए।
ट्रम्पको समर्थनले टेस्ला कम्पनीलाई केही राहत पुगे पनि धेरै ठूलो फाइदा हुने देखिँदैन।
दुई दलीय व्यवस्था भएको अमेरिकामा करिब आधाजसो जनता उदारवादी डेमोक्र्याटिक पार्टीका समर्थक छन्। त्यसमाथि पनि डेमोक्र्याटिक मतदाताहरू जलवायु परिवर्तनको समस्या कम गर्न भन्दै विद्युतीय गाडी किन्छन्। ट्रम्पका धेरैजसो मतदाता भने जलवायु परिवर्तनको विज्ञानमै विश्वास गर्दैनन् र त्यसलाई ठगी भन्छन्। त्यसैले उनीहरू निर्धक्क डिजेल-पेट्रोल गाडी प्रयोग गर्छन्। ट्रम्पका धेरैजसो मतदाताको आय कम भएकाले पनि तुलनात्मक रूपमा महँगो टेस्ला चाहेर पनि किन्न अप्ठ्यारो छ।
त्यस्तै युरोपेली देशहरूको आन्तरिक राजनीतिमा हस्तक्षेप गर्दै ट्रम्पजस्तै उग्र दक्षिणपन्थी विचारधारा भएका पार्टीलाई समर्थन गरेका छन्। त्यसै कारणले ट्रम्पको विजयपछि मस्कलाई प्राप्त सबै लाभ गुमेको छ।
मस्कको राजनीतिक सहभागिताका कारण जर्मनीमा झन् ठूलो असर परेको छ। फेब्रुअरी २३ को आमनिर्वाचनअघि मस्कले उग्र दक्षिणपन्थी 'अल्टरनेटिभ फर जर्मनी' लाई समर्थन गरेपछि जनवरी र फेब्रुअरीमा टेस्लाको दर्ता ७० प्रतिशतले घटेको छ।
युरोपको सुरक्षा खतरामा पार्ने गरी ट्रम्पले रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग निकटता बढाउँदै रूसलाई सहयोग हुने खालका कदम चालेपछि युरोपका अरू देशमा पनि ट्रम्पको लोकप्रियता घटेको छ।
मस्कले ट्रम्पको सबै कदमको समर्थन गर्ने र अझ अमेरिकाले 'नेटो' छोड्नुपर्ने जस्तो उग्र अभिव्यक्ति दिएकाले युरोपका अरू देशमा पनि टेस्लाको बिक्री घटेको मानिन्छ। तर मस्कको राजनीतिक हतकण्डाले मात्रै टेस्लालाई समस्या परेको होइन।
विद्युतीय गाडीको सबभन्दा ठूलो बजार चीनमा पनि बिक्री घटेको छ। मस्कलाई चीन समर्थक मानिन्छ र उनले ट्रम्पलाई चीनविरूद्ध बढी आक्रामक हुनबाट रोक्छन् भन्ने चीनले आशा गरेको भनिन्छ। तर चीनमा टेस्लाभन्दा धेरै सस्ता बिवाइडी लगायत चिनियाँ कम्पनीका गाडीको बजार व्यापक बढेको छ। त्यस कारण त्यहाँ टेस्लाको बिक्री घटेको हो।
(विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूको सहयोगमा तयार पारिएको)
